Αθήνα 25.07.2024 - Τις προτάσεις - παρατηρήσεις της ΠΟΣΟΨΥ στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής κατά τη συζήτηση του σχεδίου νόμου του υπουργείου Υγείας με τίτλο: «Ολοκλήρωση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης» παρουσίασε η πρόεδρος της ΠΟΣΟΨΥ Αικατερίνη Νομίδου.
Η κα Νομίδου παρουσίασε την Ομοσπονδία ΠΟΣΟΨΥ με 14 Συλλόγους μέλη, των οποίων τόσο τα τακτικά μέλη όσο και οι διοικήσεις αποτελούνται από άτομα με σοβαρά προβλήματα ψυχικής υγείας και μέλη των οικογενειών.
«Εκπροσωπούμε τις οικογένειες οι οποίες έχουν άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας τα οποία ζουν στα σπίτια τους, εκτός στεγαστικών δομών, με το 90% των οικογενειών να έχουν αναλάβει όλο το φόρτο και όλο το βάρος της παροχής φροντίδας, ψυχολογικής υποστήριξης και οικονομικής υποστήριξης» είπε και πρόσθεσε «ότι τα τελευταία δύο χρόνια έγιναν βήματα, με τη δημιουργία των κοινοτικών μονάδων αλλά πρέπει να αναπτυχθούν και άλλες υπηρεσίες για την υποστήριξη των ανθρώπων με προβλήματα ψυχικής υγείας και τις οικογένειες τους».
Η κα Νομίδου τόνισε ότι «Τα προβλήματα που τα άτομα με σοβαρά προβλήματα ψυχικής υγείας και οι οικογένειές τους διαχρονικά αντιμετωπίζουν οφείλονται α) στην ανομοιογένεια κατά την παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας ανά την Επικράτεια, η οποία αγγίζει τα όρια της παντελούς έλλειψης διαθέσιμων υπηρεσιών κοινοτικής φροντίδας σε αρκετές περιοχές της χώρας, ιδιαίτερα εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων, β) στις σημαντικές ανεπάρκειες κατά την παροχή ακόμη και διαθέσιμων υπηρεσιών ψυχικής υγείας λόγω της έλλειψης ενιαίου συστήματος παραπομπής των ασθενών, τόσο μεταξύ τους όσο και από ή προς άλλες υπηρεσίες, γ) στις μεγάλες αναμονές με έχει ως αποτέλεσμα τη διαρκή επιδείνωση της κατάσταση των ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας έως, την εν τέλει, ακούσια νοσηλεία τους και την αναπόφευκτη ιδρυματοποίησή τους, καθώς και σε πολλά άλλα πιεστικά ζητήματα που ακόμη καλά κρατούν, όπως στίγμα, διακρίσεις, εκτεταμένη χρήση πρακτικών καταναγκασμού, κατάχρησης βίας, άρνηση της δικαιοπρακτικής ικανότητας και του δικαιώματος πολλών ατόμων με σοβαρά προβλήματα ψυχικής υγείας να αποφασίζουν για τη ζωή τους στον τομέα της υγείας, της εργασίας και της ανεξάρτητης διαβίωσης της κοινότητας».
«Τελικά ποιος είναι ο ψυχικά πάσχων? Έχει ταυτότητα ή η ταυτότητα του είναι η ασθένεια; Είναι ίσος με τους άλλους του στα μάτια του νόμου; Κι αν είναι γιατί δεν έχει δικαίωμα λόγου στη φροντίδα του; Κι αν δεν είναι γιατί η ψήφος του γίνεται δεκτή;» διερωτήθηκε η κα Νομίδου και εξέφρασε τη βιωματική της εμπειρία ως αδελφή ατόμου με σχιζοφρένεια για τα τραύματα που προκαλεί ολόκληρη η διαδικασία της ακούσιας νοσηλείας σε όλα τα μέλη της οικογένειας, καθώς και στις πολλαπλές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι οικογενειακοί φροντιστές συχνότατα εφ’όρου ζωής και πάντα χωρίς δυνατότητα ανάπαυλας.
Η κα Νομίδου επισήμανε ότι παρά το γεγονός ότι στην Αιτιολογική Έκθεση αναφέρεται ότι το Σχέδιο Νόμου διαφυλάσσει τα ανθρώπινα δικαιώματα, με τον οριστικό μετασχηματισμό – αποϊδρυματοποίηση των εναπομεινάντων ψυχιατρικών νοσοκομείων της χώρας και με τον εκσυγχρονισμό του τρόπου διοίκησης των υπηρεσιών ψυχικής υγείας μέσω μιας περισσότερο ανθρωποκεντρικής παροχής ποιοτικών και αποτελεσματικών υπηρεσιών, όπως περιγράφεται στις υποδείξεις του Π.Ο.Υ. και του Γραφείου της Ύπατης Αρμοστείας για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο εγχειρίδιο Mental health, human rights and legislation Guidance and practice – WHO-OHCHR, σε αντίθεση με το εν λόγω εγχειρίδιο όπου ο όρος «ανθρώπινα δικαιώματα» που σχετίζεται με τα άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας εμφανίζεται 782 φορές, αναφορά στο Σχέδιο Νόμου στα δικαιώματα που αφορούν άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας γίνεται μόνο 4 φορές: (2 ως περιεχόμενο των πυλώνων των υπηρεσιών ψυχικής υγείας (άρθ.3.ιβ, 3.3), 1 φορά ως λόγος ανάκλησης των αδειών ίδρυσης και λειτουργίας των νπιδ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα σε περίπτωση υστέρησης στην προστασία των δικαιωμάτων των ωφελουμένων (άρθ.19.5), και 1 φορά αναφορικά με τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένων (άρθ.71), ενώ η λέξη «δικαιώματα» εμφανίζεται 11 φορές και αφορά ενοχικά και εμπράγματα δικαιώματα των Δ.Υ.Π.Ε., δικαιώματα από συμβάσεις έργου, σε ασφαλιστικά δικαιώματα μετατασσομένων υπαλλήλων, ενοχικά και εμπράγματα δικαιώματα του ΕΟΠΑΕ, εργασιακά δικαιώματα του προσωπικού στον ΕΟΠΑΕ και συμβατικά δικαιώματα των νομικών συμβούλων-δικηγόρων του ΕΟΠΑΕ.
Κλείνοντας η κα Νομίδου πρότεινε να συμπεριληφθεί στο Σχέδιο Νόμου η ίδρυση Γραφείου Δικαιωμάτων Ληπτών Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας σε κάθε Δ.Υ.Π.Ε.